بازی و افزایش هوش در نوزادان 3 تا 6 ماه

بازی اول : شناختن دست

تحقیقات نشان می دهد : تمرین مهارت های بینایی در شش ماه اول زندگی ضروری است
نوزادان عاشق نگاه کردن به چهره های مهربان و جذاب و اسباب بازی های رنگی هستند

نوع بازی:

اسباب بازی های رنگی مختلفی را بردارید و آنها را یکی یکی در مقابل نوزادتان آهسته عقب و جلو ببرید. آنقدر این کار را ادامه دهید تا توجه نوزادتان به آن اسباب بازی جلب شود و با چشم هایش حرکت آن را دنبال کند

در 3 تا 6 ماه اول زندگی نوزادان به مرور شناخت بیشتری نسبت به دست هایشان پیدا می کنند و می فهمند که کارهای زیادی می توانند با دست هایشان انجام دهند. آنها مرتب به دست هایشان نگاه می کنند آنها را مقابل صورتشان می گیرند و به این طرف و آن طرف تکان می دهند

دست های کودکتان را در دست بگیرید و به آرامی مقابل صورتش بیاورید و سپس آنها را به هم بزنید.همین طور که دارید دست می زنید،شعر زیر را هم برایش بخوانید:

کوچولوی نازم دست بزن

دستاتو هی به هم بزن

دستاتو بزار رو صورت من

دستاتو هی به هم بزن

 به جای کلمه “من”،اسم هر کس دیگری که دارد برای کودک شعر می خواند گفته شود،مثلا “صورت بابا” یا ”صورت مامان”)

بازی دوم : مالیدن بینی ها به هم

تحقیقات نشان می دهد : وقتی با ملایمت و مهربانی نوزاد خود را در آغوش می گیرید و به او ابراز محبت می کنید، در او احساس امنیت و آرامش ایجاد می کنید و باعث می شوید اعتماد به نفسش بالا برود و در سال های آتی زندگی فرد مستقلی بشود

این بازی به نوزاد شما کمک می کند تا پیوند عاطفی صمیمانه ای با شما برقرار کند

نوع بازی:

کودکتان را به هوا بلند کنید .بعد او را به آرامی پایین بیاورید و بینی خود را به بینی او بمالید و بگویید:(دماغ خوشگلش رو،دماغ کوچولوش رو ،به دماغم می مالم)

این بازی را چند بار تکرار کنید و هر بار که به کلمه ی «می مالم » رسیدید ،بینی تان را به بینی او بمالید

حالا بدون اینکه او را بالا و پایین کنید ،کلمه ی «می مالم» را چند بار تکرار کنید و همزمان با گفتن آن ،بینی تان را به بینی نوزادتان بمالید (مثلا بگویید «دماغم را می مالم ،می مالم،می مالم به دماغش

و بینی اش را سه بار به بینی خودتان بمالید)

بازی سوم : بالا و پایین بردن دست و پا

تحقیقات نشان می دهد : وابستگی های عاطفی حس اعتماد را در نوزادان پرورش می دهد

این بازی هم باعث ایجاد اعتماد بین شما و نوزادتان می شود و هم عضلاتش را تقویت می کند

نوع بازی:

انگشت های نوزادتان را در دست هایتان بگیرید و بعد یواش یواش دست هایش را بلند کنید و همزمان این شعر را برایش بخوانید:

از پله ها میریم بالا ،

میریم بالا،می ریم بالا.

از پله ها میایم پایین

میایم پایین ،میایم پایین

حالا نوبت پاهایش است. پاهای نوزادتان را در دست بگیرید و آرام آرام آنها را بلند کنید و شعر بالا را از نو برایش بخوانید

به این بازی ادامه بدهید و هر بار یکی از اعضای بدنش را  بلند کنید و همزمان شعر بالا را برایش بخوانید

در انتهای بازی ،کودکتان را محکم بگیرید و چندین بار در بغل تکانش دهید و هر دفعه او را ببوسید

بازی چهارم : تلق و تولوق …تلق و تولوق

تحقیقات نشان می دهد : تکان دادن دست ها و سایر اعضای بدن در هنگام صحبت با نوزاد کار بسیار مفیدی است چون این حرکت های نمایشی نوزاد را به ابراز احساسات تشویق می کند . این مسائله به نوبه ی خود مغز او را فعال می کند تا هورمون هایی را که برای تقویت حافظه مفیدند آزاد کند.

در این بازی هم شعر وجود دارد و هم حرکت.ترکیب این دو با هم نه تنها برای نوزادتان شادی بخش است بلکه کنجکاوی او را هم تحریک می کند

نوع بازی:

همین طور که دارید شعر زیر را برای نوزادتان میخوانید ،انگشت هایتان را روی مچ دست او بکشید ،بعد روی ساعدش و سپس روی بازویش .بعد دوباره از بالای بازویش به مچ دستش برگردید:

تلق و تولوق،تلق و تولوق

قطار داره میاد بالا

بوق ،بوق،بوق،بوق،

قطار داره می ره پایین

همین کار را با دست دیگر او هم تکرار کنید.

هنگام گفتن کلمه ی «بوق»، سعی کنید ادای بوق زدن را هم درآورید. طولی نمی کشد که نوزادتان سعی می کند صدای بوق را تقلید کند

بازی پنجم : برقراری ارتباط از طریق صحبت کردن

تحقیقات نشان می دهد : تعداد کلماتی که نوزادان هر روز می شنوند، بر هوش و ذکاوت ،مهارت های اجتماعی و موفقیت های تحصیلی آنها در آینده تاثیر می گذارد

سعی کنید مدام با کودکتان حرف بزنید و با حوصله به واکنش های او جواب بدهید .وقتی طوری رفتار کنید که نوزادتان بفهمد دارید با تمام وجود به او گوش می دهید ،هم اعتماد به نفسش تقویت می شود و هم مهارت های زبانی اش

نوع بازی:

با نوزادتان شروع به حرف زدن کنید.جمله ی کوتاهی مثل این بگویید : امروز چه روز قشنگیه

به صحبت کردنتان ادامه بدهید و نوزادتان را تشویق به حرف زدن کنید

وقتی نوزادتان جواب می دهد ،صداهایی را که از خودش در آورده تقلید کنید و آنها را با همان لحن تکرار کنید

این قان و قون های ساده بعد ها تبدیل به «کلمه » میشوند .همین طور که نوزادتان دارد حرف می زند، سرتان را تکان بدهید یا به او لبخند بزنید و به این صورت به حرف هایش پاسخ بدهید

این واکنش شما به نوزادتان می فهماند که دارید به او گوش می دهید و از شنیدن صداهایی که او از خودش در می آورد لذت می برید

با گفتن یک جمله ی جدید بازی را ادامه بدهید .یادتان باشد همیشه در وسط صحبت هایتان کمی سکوت کنید و به پاسخ نوزادتان گوش کنید

بازی ششم : ضبط کردن صداها

تحقیقات نشان می دهد : نوزادانی که تنها 4 روز از عمرشان می گذرد می توانند زبانی را از زبان دیگر تشخیص دهند و خیلی زود به صداها (کلمه هایی) که مهم باشند توجه نشان می دهند

یکی از روش های عالی برای تقویت مهارت های زبانی کودک این هست که با انجام بازی های مختلف حس کنجکاوی او را تحریک کنید و وادارش کنید واکنش نشان بدهد. هر چه کودک را بیشتر تشویق به حرف زدن کنید،در آینده بهتر صحبت می کند

نوع بازی:

ضبط صوتی را کنار نوزادتان بگذارید. بعد شروع به حرف زدن با او کنید و او را تشویق کنید به صحبت های شما جواب بدهد

صداهایی را که نوزاد در جواب شما از خودش در می آورد ضبط کنید

بعد آن صداها را برایش پخش کنید و ببینید چه واکنشی نشان می دهد

آیا نوزادتان با شنیدن این صداها هیجان زده می شود؟ آیا به آن ها جواب می دهد؟

اگر می بینید نوزادتان از گوش دادن به صداهای ضبط شده خوشش می آید،صداهای دیگری را امتحان کنید. مثلا صداهایی که در طبیعت به گوش می رسند(صدای پرندگان،صدای آب)

بازی هفتم : لگد زدن

تحقیقات نشان می دهد : تکرار پیوسته مهارت های حرکتی باعث افزایش فعالیت مدارهای عصبی موجود در مغز نوزاد می شود. این مدارهای عصبی از نواحی فکری مغز به نواحی حرکتی و از آنجا به عصب هایی می روند که عضلات را حرکت می دهند

” لگد زدن ” به اشیا،هم مهارت های حرکتی نوزاد را پرورش می دهد و هم خیلی برای او لذت بخش است

نوع بازی:

اشیا رنگارنگی را به مچ پای نوزادتان ببندید. می بینید که خیلی زود توجه کودکتان به آن ها جلب می شود و با خوشحالی شروع به لگد زدن می کند

بسیاری از کفش های بافتنی که والدین به پای کودکان می کنند ،پنجه های رنگارنگی دارند.نوزادان خیلی دوست دارند این پنجه های رنگارنگ را تماشا کنند و با پاهایشان به آن ها لگد بزنند

جغجغه یا زنگوله ای را مقابل پاهای نوزادتان آویزان کنید. سپس به او نشان بدهید چطور به آن لگد بزند

بازی هشتم : رقصاندن نوزاد

تحقیقات نشان داده است : وقتی ” ابراز محبت” به نوزاد همراه با ” آواز خواندن” و” تکان دادن ” او باشد، اتصالات عصبی فراوانی را در مغز او به وجود می آورد که می تواند به رشد نوزاد در آینده کمک کند

– این شعر را برای کودکتان بخوانید و حرکت های گفته شده را انجام دهید. کودکتان حتما از این بازی خوشش می آید

نوع بازی:

نوزادتان را محکم با دستانتان بگیرید و بلند کنید. بعد او را با ملایمت روی سطح نرمی برقصانید

شعر زیر را برایش بخوانید و کارهای گفته شده را انجام دهید

” نی نی کوچولو رو برقصون،

نی نی کوچولو رو برقصون.

(او را تکان دهید)

آروم بذار رو دامنت،

(نوزاد را روی پاهایتان بگذارید)

یواش یواش نازش کن.

(آرام گونه او را نوازش کنید)

نی نی کوچولو را برقصون،

نی نی کوچولو را برقصون.

(دوباره او را بلند کنید و تکان دهید)

بازی نهم : سینه خیز رفتن

تحقیقات نشان می دهد : حرکت هایی مثل ” تکان خوردن” و ” سینه خیز رفتن” موجب افزایش اتصالات عصبی در مغز نوزاد می شود. این اتصالات عصبی در تقویت مهارت های حرکتی بزرگ در آینده موثرند.

نوزادان مدام خودشان را به این طرف و آن طرف تکان می دهند. این تکان خوردن ها و دست و پا زدن ها آنها را برای سینه خیز رفتن آماده می کند

نوع بازی:

نوزادتان را به شکم روی زمین بخوابانید و خودتان هم در مقابلش روی زمین بخوابید

اسباب بازی جذابی را مقابلش بگذارید. البته ان را در فاصله ای بگذارید که دستش به ان نرسد

اسباب بازی را به عقب و جلو حرکت دهید ( جغجغه یا توپ های زنگوله ای برای این بازی مناسبند)

نوزاد با دیدن توپ و شنیدن صدای آن توجهش جلب می شود و سعی می کند توپ را بگیرد و احتمالا در حین این کار کمی خودش را به سمت جلو می کشد

بگذارید توپ را در دست هایش بگیرد و وقتی این کار را کرد حسابی او را تشویق کنید. موفق شدن در این بازی اعتماد به نفس زیادی را در کودک به وجود می اورد

بازی دهم : عوض کردن دست

تحقیقات نشان می دهد : تکرار پیوسته یک مهارت حرکتی باعث زیاد شدن گردش های عصبی می شوند که از نواحی فکری مغز به قشر حرکتی و از آنجا به اعصاب حرکت دهنده عضلات می روند– وقتی به نوزادتان یاد می دهید چطور اشیا را از یک دستش به دست دیگرش بدهد،در واقع دارید به تقویت جریان های عصبی در مغز او کمک می کنید. این بازی مهارت های حرکتی کوچک کودک و نیز هماهنگی بین دست ها و چشم های او را هم تقویت می کند

نوزادان معمولا بین 3 ماهگی تا 6 ماهگی شروع به دست به دست کردن اشیا می کنند

نوع بازی:

جغجغه کوچکی را توی یکی از دست های کودکتان بگذارید

بعد همان دستش را که جغجغه توی آن است را تکان بدهید

به او نشان دهید چطور جغجغه را از یک دست به دست دیگرش بدهد. این کار را در دو مرحله انجام بدهید

دست خالی اش را روی جغجغه بگذارید. او به طور ناخودآگاه آن را می گیرد

انگشت های دست اولش را از دور جغجغه باز کنید و بعد انگشتانش را ببوسید

بازی یازدهم : هاپ،دو ، سه ،چهار

تحقیقات نشان می دهد : آواز خواندن و رقصیدن با کودک دو تا از بهترین کارهایی هستند که می توان برای کمک به رشد مغز او انجام داد

– نوزادان موسیقی و ریتم را دوست دارند. انها در دوران جنینی، ضربان قلب را احساس می کنند و صدای گردش خون را در اعضای بدن می شنوند

نوع بازی:

کودکتان را محکم در آغوش بگیرید و همین طور که دارید ترانه های مورد علاقه تان را می خوانید دور اتاق بچرخانید. مهم نیست چه شعری می خوانید،فقط باید خودتان آن را دوست داشته باشید تا روی کودکتان هم تاثیر بگذارد

کودک تان شادی شما را احساس می کند و خودش هم خوشحال می شود.

مثل سربازها به حالت رژه دور اتاق بگردید و بگویید : هاپ،دو،سه ،چهار.

حالا می توانید حرکت را عوض کنید.مثلا بچرخید،تاب بخورید،روی پنجه راه بروید یا قدم های بلند بردارید

بازی دوازدهم : غلتیدن

تحقیقات نشان می دهد :نوزادان با استفاده مداوم از عضلات سینه و دست خود، قدرت و انعطاف پذیری لازم برای غلتیدن را به دست می آورند

– به نوزادتان کمک کنید تا از روی شکم به پشت بغلتد. این کار ماهیچه های شکم و کمر او را تقویت می کند

نوع بازی:

بازی زیر هم مفرح است و هم نوزادتان را تشویق می کند غلت بزند

نوزادتان را به شکم روی یک سطح نرم و صاف بخوابانید. می توانید او را روی فرش اتاق یا وسط تختش بگذارید

یک خرس عروسکی را مقابل صورتش بگیرید و با تکان دادن سر و دست و پای آن،شکلک ها و اداهای مختلف درآورید. همین طور که دارید خرس را تکان می دهید می توانید این شعر را هم برای کودکتان بخوانید

خرس کوچولو،خرس کوچولو،

دور بزن، دور بزن . (خرس عروسکی را بچرخانید)

 خرس کوچولو، خرس کوچولو،

دستاتتو بذار روی زمین. ( خرس را به زمین نزدیک کنید)

وقتی مطمین شدید نوزادتان دارد به خرس عروسکی نگاه می کند،آن را به سمت راست یا چپ حرکت دهید تا کودکتان با چشم هایش، و احتمالا بدنش،آن را دنبال کند

شعر را چند بار تکرار کنید و هر بار خرس عروسکی را به یک طرف حرکت دهید. وقتی نوزادتان از این بازی خسته شد،بازی را متوقف کنید و روزهای بعد دوباره آن را تکرار کنید

بازی سیزدهم : عروسکت کجاست؟

تحقیقات نشان می دهد : تجربه هایی که کودک در ماه های اول زندگیش پشت سر می گذارد، تاثیر زیادی روی ساختار مغز و توانایی ذهن او در آینده دارد

– با حرکت دادن اسباب بازی ها در مقابل چشم های نوزادتان حس کنجکاوی او را که عامل مهمی در یادگیری است تحریک می کنید

نوع بازی:

اسباب بازی مورد علاقه نوزادتان را مقابل او بگیرید و بعد ان را از دیدرس او پنهان کنید

کودکتان را تشویق کنید دنبال اسباب بازی بگردد. برای این کار سوال هایی از این قبیل از او بپرسید : ” اگه گفتی عروسکت کجاست ؟نکنه توی آسمونه؟

 و به بالای سرتان نگاه کنید

بعد بپرسید : نکنه روی زمینه ؟ و به زمین نگاه کنید

در آخر بپرسید : نکنه توی دستمه ؟

حالا عروسک را از پشت سرتان ظاهر کنید و جلوی صورت کودکتان بگیرید و با شادی بگویید: آره، اینجاست. هورا!

با بزرگتر شدن نوزاد، هر بار که اسباب بازیش را از مقابل چشمانش دور می کنید،او شروع به جستجو می کند تا آن را پیدا کند

همین که کودکتان کنجکاو شود بفهمد اسباب بازیش کجا می رود با نگاهش حرکت دست های شما را دنبال می کند

بازی چهاردهم : بالا و پایین کردن

تحقیقات نشان می دهد : ” بالا و پایین کردن” و ” تکان دادن ” کودک،حرکت هایی هستند که به کودک کمک می کنند سریع تر راه بیفتد

نوع بازی:

شما به شیوه های مختلف می توانید این بازی را انجام دهید. مثلا می توانید وانمود کنید دارید می روید خرید. برای این کار کودکتان را روی پاهایتان بنشانید یا به شکم یا به پشت روی زانوهایتان بخوابانید و سپس به بالا و پایین یا چپ و راست تکان دهید

موقع تکان دادن نوزاد می توانید شعر زیر را برایش بخوانید

می رویم خرید،می رویم خرید،

یه عروسک خوشگل می خریم

می یاییم خونه

می یاییم خونه

می خندیم و شعر می خونیم

می رویم خرید

می رویم خرید

یه کیک شیرین می خریم

می یاییم خومه

می یاییم خونه

کیک رو دوتایی می خوریم

توجه:همیشه موقع تکان دادن و بالا و پایین کردن نوزاد او را محکم بگیرید. بازی هایی که همراه با بالا و پایین کردن نوزاد و تکان دادن او باشد خیلی برای او لذت بخش است. بعلاوه به او کمک می کند تا یاد بگیرد چطور تعادل خودش را حفظ کند

بازی پانزدهم : بازی پاها

تحقیقات نشان می دهد : ورزش،عضلات کودکان را قوی می کند و آن ها را برای راه رفتن آماده می کند

– اگر در حین انجام این بازی برای نوزادتان شعر هم بخوانید،توجه او بیشتر جلب شده و قدرت حرف زدنش هم تقویت می شود

نوع بازی:

کودکتان را به پشت روی سطح سفتی بخوابانید

مچ پاهایش را بگیرید و پاهایش را با ریتم زیر خم و راست کنید

یک ،دو ،سه ،پاهاتو خم کن

یک ،دو ،سه ، پاهاتو خم کن

شعر بالا را با ملودی ترانه ای که برایتان آشناست بخوانید. اگر هم ترانه ای را به خاطر نمی آورید،خودتان آهنگی برایش بسازید. به هر حال هر چه بازی را جذاب تر کنید کودک شما بیشتر لذت می برد