شير مادر بهترين و مناسب‌‌ترين غذا براي کودکان است، غذايي که سلامت آنها را تضمين مي‏کند. شير مادر به راحتي هضم مي‏شود و مقدار چربي، قند و پروتئين آن به اندازه‏اي است که کودک براي رشد نياز دارد. بررسي‏ها نشان داده ‏است کودکاني که با شير مادر تغذيه مي‏شوند در مقايسه با ساير کودکان از سطح سلامت بالاتري برخوردارند، ضريب هوشي‏شان بيشتر است، رشد و تكامل بينايي و مغزي‏شان بهتر است، سيستم ايمني قوي‏تري دارند و کمتر دچار عفونت‏هاي تنفسي و گوارشي مي‏شوند. کودکاني که از شير مادر تغذيه مي‏کنند کمتر در معرض خطر پوسيدگي دندان هستند، دندان‏ها‏ي مرتبي دارند و کمتر نياز به ارتوندنسي پيدا مي‏کنند. همچنين بررسي‏ها نشان داده است کودکاني که از شيرمادر تغذيه مي‏کنند در بزرگسالي کمتر دچار چاقي‏ها‏ي مفرط، اسهال و بيماري‏ها‏ي حاد مي‏شوند. با وجود همه اين فوايد باز هم تعداد زيادي از کودکان با شير مادر تغذيه نمي‏شوند. طبق آمارهاي جهاني کمتر از 40درصد مادران به نوزادان‏شان شير مي‏دهند. مقامات بهداشتي جهان براي رفع اين مشکل تلاش مي‏کنند. مطالعات زيادي درباره فوايد شيردهي و تغذيه با شير مادر انجام شده است که نتايج همه اين مطالعات لزوم تغذيه با شير مادر را روشن مي‏کند...

شير مادر ارتباط عاطفي مادر و کودک را تقويت مي‏کند

بررسي‏ها نشان داده است شير مادر علاوه بر فوايد فراوان جسمي که براي کودک دارد موجب تقويت پيوند عاطفي ميان مادر و کودک شده و نيازهاي عاطفي کودک را تاحدود زيادي برطرف مي‏کند. اين موضوع موجب ايجاد آرامش بيشتر کودک شده و در رشد جسمي و ذهني او تاثير به‌سزايي دارد. اگر در ساعت اول تولد کودک با مادر تماس داشته باشد در بدن مادر هورموني به نام اکسي‌توسين يا هورمون عشق ترشح مي‏شود که نه تنها براي کودک مفيد و آرامش بخش است بلکه موجب کاهش افسردگي پس از زايمان در مادر مي‏شود. شير مادر نقش آرام‌بخش طبيعي براي شيرخوار و مادر دارد و نوزاداني که با شير مادر تغذيه مي‏کنند از سلامت جسمي ‏و رواني بيشتري برخوردارند. همچنين ميزان ابتلا به انواع بيمارها و مرگ و مير در کودکاني که از شير مادر تغذيه مي‌کنند کمتر از کودکاني است که با شير مادر تغذيه نمي‏شوند. نکته ديگر اينکه قابليت جذب پروتئين شير مادر بيش از ساير انواع شير است و کودکاني که از شير مادر تغذيه مي‏کنند از تکامل گفتاري بهتري برخوردار هستند. شيرخواراني که از شير مادر استفاده مي‏کنند از تکامل اجتماعي بهتري برخوردارند و حتي در سن يک سالگي از توانايي‏ها‏ي رواني و اجتماعي بيشتري بهره‏مند هستند.

شير مادر سالانه جان 1.3 ميليون کودک را نجات مي‏دهد

طبق اعلام سازمان جهاني بهداشت آموزش شيردهي به مادراني که تازه صاحب فرزند شده‏اند، مي‏تواند سالانه جان 3/1 ميليون کودک را نجات دهد و اين در حالي است که بسياري از زنان در اين مورد اقدامي ‏انجام نمي‌دهند. طبق اين گزارش کمتر از 40 درصد مادران در سراسر جهان به نوزادان خود به‌خصوص در 6 ماهه اول تولد شير مي‏دهند که اين موضوع به دليل نداشتن آگاهي آنها درباره چگونگي شيردهي نوزادان است. به گزارش رويترز، بسياري از مادران آموزش‏هاي مناسب براي اين کار را نديده‏اند و اين موضوع به يکي از مشکلات عمده در کشورهاي فقير و غني تبديل شده است. به عقيده متخصصان، در 6 ماهه اول تولد مادران بايد به طور پيوسته به کودکان خود شير دهند و از دادن ساير نوشيدني‏ها‏ و غذاها به نوزاد خودداري کنند. همچنين براي پيشگيري از مرگ و مير نوزادان بايد آگاهي مادران درباره ابتلا به انواع بيماري‏ها‏ي ميکروبي و ويروسي از جمله آنفلوآنزا افزايش يابد و واکسيناسيون‏ها‏ي مختلف که براي کودکان ضروري است، انجام شود.

شير مادر کارآيي ريه‏ها‏ي کودکان را افزايش مي‏دهد

بررسي‏ها نشان داده است قدرت و عملکرد ريه کودکاني که حداقل به مدت 4 ماه از شير مادر تغذيه کرده‏اند در مقايسه با کودکاني که از شير خشک استفاده مي‏کنند، بهتر است. به گزارش رويترز، دانشمندان آمريکايي با بررسي حدود هزار و 33 کودک 10 ساله متوجه شده‏اند کودکاني که دست‌کم 4 ماه از شير مادر تغذيه مي‏کنند نسبت به کودکاني که مدت کمتري شير مادر مصرف مي‏کنند يا آنهايي که با شيشه شير مي‏خورند، عملکرد ريه بهتري دارند. محققان دانشگاه کاروليناي جنوبي معتقدند عمل فيزيکي ناشي از مکيدن شير مادر براي شش بار در روز و به مدت بيش از 4 ماه، موجب افزايش ظرفيت و افزايش جريان هوا در ريه کودکاني مي‏شود که از شير مادر تغذيه کرده‏اند. از ميان کودکان مورد مطالعه 39 درصد 4 ماه يا بيشتر از شير مادر تغذيه کرده بودند، حدود 40 درصد کمتر از 4 ماه شير مادر مصرف کرده بودند و 21 درصد ديگر با شيشه شير تغذيه شده بودند. بررسي نتايج نشان داد ريه کودکاني که از شير مادر تغذيه کرده بودند قوي‏تر از کودکاني بود که با شيشه، شير خورده بودند. به عقيده محققان، افزايش توان ريه کودکاني که مدت 4 ماه يا بيشتر از شير مادر تغذيه کرده بودند، به عمل مکيدن ناشي از تغذيه با شير مادر ارتباط دارد. مطالعات ديگر نيز نشان داده‏اند که مدت زمان عمل مکيدن در تغذيه با شير مادر دو برابر تغذيه با شيشه شير است و تغذيه با شير مادر به تلاش تنفسي بيشتري نياز دارد.

شير مادر از چاقي در سنين بالاتر پيشگيري مي‏کند

درباره ارتباط تغذيه با شير مادر در وزن كودك در سنين بالاتر مطالعات زيادي انجام شده است. در سال 2005، محققان پس از بررسي نتايج 61 مطالعه انجام شده در زمينه ارتباط شير مادر و چاقي در سنين بالاتر به اين نتيجه رسيدند كه تغذيه با شير مادر در ماه‏هاي بعد از تولد با كاهش خطر چاقي ارتباط دارد. به عقيده پژوهشگران تغذيه با شير مادر به چند دليل با افزايش وزن در سنين بالاتر ارتباط دارد. كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‏كنند، نظم بهتري از نظر تغذيه دارند و اين سبب مي‏شود كه در سنين بالاتر تغذيه سالم‏تري داشته باشند. همچنين شير مادر در مقايسه با شير خشك انسولين كمتري دارد و ميزان هورمون پروتئيني لپتين در بدن كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‏كنند بيشتر است. بررسي نتايج تحقيقات نشان داد كودكاني كه شير خشك مي‏خورند در مقايسه با آنهايي كه از شير مادر تغذيه مي‏كنند در هفته‏هاي اول زندگي سريع‏تر وزن مي‏گيرند و اين وزن‏گيري سريع با چاقي در سنين بالاتر ارتباط دارد.

شير مادر هوش کودک را زياد مي‏کند

تحقيقات نشان داده است نوزاداني که از شير مادر تغذيه مي‏کنند در مقايسه با ساير نوزادان ضريب هوشي بالاتري دارند. در يک مطالعه که با هدف يافتن رابطه بين تغذيه با شير مادر و ضريب هوشي انجام شد، محققان با بررسي ضريب هوشي 3000 کودک در بريتانيا و نيوزيلند متوجه شدند که تغذيه با شير مادر موجب افزايش ضريب هوشي کودکان مي‏شود. در همه کودکان ضريب هوشي به خاطر تغذيه با شير مادر افزايش نشان نداد و فقط کودکاني که نوع خاصي از يک ژن را داشتند با خوردن شير مادر ضريب هوشي‏شان افزايش پيدا مي‏کرد. اين نوع خاص ژن به بدن کودک کمک مي‏کند که اسيدهاي چرب شير مادر را بهتر جذب کند و بعد آن را به صورت مواد مغذي در اختيار مغز قرار دهد. به عقيده محققان، 90 درصد از کودکان اين نوع خاص ژن را دارا هستند و تاثير تغذيه از شير مادر روي ضريب هوشي آنها قابل توجه است. پژوهشگران دانشگاه سلطنتي لندن در اين باره مي‏گويند: «تحقيقات ما در بريتانيا و نيوزيلند نشان داد ضريب هوشي کودکاني که اين نوع ژن را دارند و از شير مادر تغذيه شده‏اند در مقايسه با کودکاني که شير مادر به آنها داده نشده است، به طور ميانگين 6 تا 7 واحد بيشتر است. اين به اين معنا است که اگر همه نوزادان از شير مادر تغذيه شوند، تعداد کودکان با استعداد دو برابر خواهد شد.»

فوايد شيردهي براي مادران

فوايد استفاده از شير مادر تنها براي کودکان نيست و شيردهي براي مادران هم فوايدي دارد. بررسي‏ها نشان داده است شيردهي خطر ابتلا به سرطان‏هاي پستان، تخمدان و دهانه رحم را کاهش مي‏دهد و زناني که به فرزند‏شان شير مي‏دهند در مقايسه با ساير زنان کمتر به اين بيماري‏ها دچار مي‏شوند. همچنين مطالعات نشان داده است شيردهي احتمال پوکي استخوان را در زنان کاهش مي‏دهد. بررسي‏ها نشان داده است مادراني كه به مدت 6 ماه تا يك‌سال به نوزاد خود شير داده‌اند، در مقايسه با مادراني که به فرزندشان شير نداده‏اند در سنين 60 سالگي به بعد داراي قوام استخواني بهتري هستند. يکي ديگر از فوايد شيردهي تناسب اندام و کمک به کاهش وزن و از دست دادن اضافه وزن بارداري است. چربي‌هايي كه در دوران بارداري زير پوست مادر ذخيره مي‌شود طي مدت شيردهي و همراه با فعاليت بدني متوسط از بين مي‌رود. با همه اينها متاسفانه هنوز تعداد زيادي از مادران به دليل نداشتن آگاهي کافي و نبود اطلاعات و آموزش‏هاي لازم در اين زمينه شيردهي را به طور کامل انجام نمي دهند و فرزندان‏شان را از اين نعمت بزرگ محروم مي‌کنند.

شيردهي خطر ابتلا به ديابت نوع دو را کاهش مي‏دهد

گروهي از محققان دانشکده پزشکي دانشگاه هاروارد در بررسي‏هاي خود دريافتند تغذيه کودک با شير مادر خطر ابتلاي مادر به ديابت نوع دو را کاهش مي‏دهد. به گزارش بي‌‌بي‌سي،‌ يک سال تغذيه کودک با شير مادر خطر ابتلا به ديابت نوع دو را براي مادران تا 15 درصد کاهش مي‌دهد. اگر تغذيه کودک براي مدت بيش از يک سال ادامه يابد، خطر ابتلا به ديابت نوع دو حتي بيش از اين نيز کاهش مي‌يابد. در اين تحقيق 157 هزار مادر مورد بررسي قرار گرفتند. اين مطالعه که نتايج آن در نشريه «انجمن پزشکي آمريکا» منتشر شد نشان داد که تاثير محافظتي تغذيه با شير مادر تا ?? سال پس از آخرين زايمان ادامه مي‌يابد.

شيردهي خطر ابتلا به سرطان پستان را كاهش مي‌‌دهد

بررسي‏ها نشان داده است مادراني كه دست كم يك سال كودك‏شان را با شير خود تغديه كرده‌اند، 5 درصد كمتر از ساير زنان به سرطان پستان دچار مي‌شوند. در صورت شيردهي به يك نوزاد ديگر اين خطر تا 50 درصد كاهش مي‌يابد. به گزارش رويترز‌ و به عقيده پژوهشگران مرکز تحقيقات جهاني سرطان، خطر ابتلا به سرطان پستان در زناني که 2 نوزاد را به مدت 6 ماه و يا يك نوزاد را به مدت يك سال با شير خود تغذيه مي‏كنند تا حد زيادي کاهش پيدا مي‏کند. سرطان پستان شايع‌ترين نوع سرطان در ميان زنان است. تحقيقات نشان داده كه شير دادن مادران به نوزادان از طريق پستان در دوره‌اي طولاني موجب كاهش خطر ابتلا به سرطان پستان شده و ادامه اين كار در تولد نوزاد دوم نيز اين خطر را تا پنجاده درصد كاهش مي‌دهد. اين در حالي است كه نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد از هر 4 زن 3 زن از اين موضوع بي اطلاع هستند. محققان به زنان توصيه مي‌كنند كه به نوازادان‏شان از طريق پستان شير دهند و اين کار را تا جاي ممكن ادامه دهند. اين كار در دوره‌اي يك ساله خطر ابتلا به سرطان پستان را تا 8/4 درصد کاهش مي‏دهد. پزشكان معتقدند كه شير خوردن نوزادان موجب پايين آمدن سطح هورمون‌هاي مرتبط با بروز سرطان در بدن مادر مي‌شود.